Hürriyet Gazetesinde, Yalçın Bayer köşesinde HİKAYEMİZİ ve ürünlerimizi yazdı.
ŞAHİN Uzun, özel sektörde uzun yıllar üst düzey yönetici olarak çalışmış; 7 yıl önce sağlık sorunları ve DOĞA sevgisi nedeniyle Kuzey Ege’ye yerleşmiş, arıcılık kursuna giderek arı yetiştiriciliği belgesi almış.
Arıcıların dünyasına hayran olmuş. Kazdağlarını gezerken hangi yörede hangi çiçekler var, ne zaman açarlar, hangi çiçeğin balı değerlidir öğrenmiş. “Arı sütü, propolis ve polen adlı mucize ürünlerin hiç farkında değilmişim” diyor. Arıları yaşatmak için sürekli gezerken, zeytin tarımı çok ilgisini çekmiş ve 2 yıl zeytin yetiştiriciliği, zeytin ağaçları budama, zeytinyağı üretimi eğitimine katılmış, dereceyle bitirmiş. Kazdağlarında 77 adet endemik bitki olduğunu, sadece 29’unun bölgeye ait olduğunu öğrenmiş. 63 civarında da zeytin ağacı cinsi var.
‘GARGARON’ İSMİNİ TESCİL ETTİRDİM
“Yağlık olan Edremit zeytininin yağının da 3 yıl bozulmadan saklanabileceğini öğrendim. Bu özellik Kuzey Ege dışında hiç bir yöremizde yokmuş. Zeytinyağı başka yörelerde 6 ay en çok bir yıl evsafını korurmuş, sonra acılaşma ve lezzet kaybına uğrarmış. “İlyada destanında tanrı Zeus Ege’nin mavisi ile İda’nın yeşili arasında öyle bir yer vardır ki; orada keskin kekik kokuları içinde lezzetli zeytin çeşitleri ile yaptığım kahvaltının tadını hiçbir yerde bulamadım. İşte orası ‘Gargaron’ dur” der. Gargaron’un bulunduğu yerden bahsedilirken “Assos’tan doğuya doğru gidildiğinde Adramyttion (Edremit) Körfezi’ni oluşturan bir burun üzerinden gelinir” denmektedir. Ben de bundan esinlenerek Kazdağlarının denize bakan yamaçlarında zeytinlik araziler satın aldım ve buralardan elde edeceğim zeytin ve yağ ürünüm için bu ismi tescil ettim. Amatörce ve butik olarak zeytin yağı ve karakovan bal üretmeye başladım. Kilom normale döndü, tansiyonum düzeldi, kondisyonum mükemmel oldu. İyi tarım uygulamalarına kaydoldum. Kuzey Ege’nin ve ülkemizin en kaliteli zeytin yağları Kazdağlarının denize bakan yamaçlarından elde edilir. Bu yıl elde ettiğim Zeytin ve Zeytinyağları da çok farklı oldu.
Zeytinlerden ‘erken hasat ve soğuk sıkım’ yöntemi ile 0.03 ve 0.06 dizem arasında ve tadım uzmanlarının ortak görüşüne göre sektörün en iyilerini üretebildim. Ürünlerin tamamının analizlerini Edremit Ticaret Borsası laboratuvarlarında yaptırdım.”
Şahin Uzun, ‘soğuk sıkım’ konusunda ayrıntılı bilgi veriyor ve “Üretebildiğim ve en iyisini yaptığımı düşündüğüm ürünlerimle kendimi yeniden doğmuş hissettiğim için mutluyum” dedikten sonra yağını ve balını bize tattırdı, mükemmel demeye gerek yok. Her üründe farkındalık yaratmış. Karadeniz’de çok konuşulan kestane balına ‘deli bal’ denmesinin ‘Orman gülünden (Rhododendron) oluştuğunu, Kazdağlarında ise bu bitkinin olmadığını hatırlatıyor; bu yüzden buradaki kestane balı en saf ve en değerli kestane balıdır diyor.
İYİ MEYVE SUYU, KALİTELİ MEYVEDEN SIKILANDIR
Zeytinyağı, zeytinin suyudur denilebilir. İyi meyve suyu, kaliteli meyveden sıkılandır; lezzet ve kaliteyi hammadde olan meyve sağlar. Bu yüzden Kuzey Ege’nin ve ülkemizin en kaliteli zeytin yağları Kazdağlarının denize bakan yamaçlarından elde edilir. En önemli faktörler, ağaçların iyi budanması, diplerinin düzenli olarak sürülmesi, zararlılarla zamanında ve en az kimyasal kullanarak mücadele edilmesidir. Yaz aylarında düzenli su verilmelidir. Organik olmayan gübrelerin kullanılmaması ve zeytinler toplanırken gösterilen itinadır. Zeytinyağları, TARİŞ tesislerinde ve sabahları makineler ısıtılmadan ve soğuk sıkım yöntemi elde edildi. Belge almayı da ihmal etmedim. Belgeli erken hasat ve soğuk sıkım zeytinyağı ürettim.
Piyasada zeytinyağı pazarlayan herkes erken hasat soğuk sıkım zeytinyağı sattığını söyler, ama bunların çok azı doğrudur.
Erken hasat yağ miktarının düşmesine neden olur, ortalama 6-8 kg zeytinden 1 kg saf zeytinyağı çıkar. Siyah zeytinde 4-5 kg zeytinden 1 kg yağ çıkar. Bu yüzden erken hasat maliyetlidir. Anketler ve araştırmalar üretilen zeytinyağının %2’sinin soğuk sıkım olduğunu gösteriyor. Benim üretim yaptığım tesiste de durum maalesef budur. Çünkü soğuk sıkımda %6’ya kadar varan ürün kaybı olur. Yani 1 kg erken hasat zeytinyağı =2 kg normal zeytinyağı (maliyet).Köylüler ve üreticiler pazarlama sıkıntıları yüzünden soğuk sıkım olayına yakınlık göstermezler. Ülkemizdeki genel tüketici davranışları Belge sormayı ve üretim noktalarını araştırmayı düşünmüyor, maalesef. Girdiğim bütün yarışma ve tadımlarda da büyük övgü alıyorum.
KESTANE BALININ EN DEĞERLİSİ KAZDAĞLARI’NDA
Bal konusu da önemli bir konu, amacım ‘farkındalık’ yaratmak. Piyasada üretilen balların kaliteleri fısıltı gazetesi tarafından belirleniyor. Üretim aşamalarında yeterli itina ve hijyen var mıdır, tartışılır. Bu arada kestane balı ve deli bal konusunda şunları söylemeliyim.
– KARADENİZ kestane balının en çok konuşulduğu yerdir, buradaki bala deli bal da denilir. Nedeni kestane çiçeğinin açtığı dönemde ‘orman gülü’ (Rhododendron ya da AVU denilen toksik bir bitki de çiçek açar. Arı ikisinden de nektar ve polen aldığı için bu bal da toksik olur ve az yenilmelidir.
– KAZDAĞLARI’NDA kestaneliklerin yanında orman gülü yoktur. Bu nedenle Kazdağlarında üretilen kestane balı en saf ve en değerli olan kestane balıdır. Gerek karakovan çiçek balı ve gerekse kestane balını da ticari kaygım olmadan üretip dostlara tattırarak farkındalık yaratmaya çabalıyorum.
Şu an 66 yaşımı geçmiş durumdayım ve ilk okul çocukları gibi öğrenmeye ve üretmeye sevdalıyım, Lakerda, alıç ve ahlat sirkesi ve vs de üretiyorum.
Herkesi boş boş oturmak yerine üretmeye ve hareket etmeye çağırıyorum.
Kaynak: